ΘΕΑΤΡΟ ΕΚΑΤΗ  ΄΄ ΟΙ ΔΑΝΕΙΣΤΕΣ ΄΄  ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΣΤΡΙΝΤΜΠΕΡΓΚ

              Σκηνοθεσία – καλλιτεχνική επιμέλεια : Βαλεντίνη Λουρμπά

                                                Του Πάτροκλου Λεβεντόπουλου

               Σήμερα, κάπου περισσότερο πλέον από εκατό χρόνια από την γέννηση του Στριντμπεργκ , ο λόγος του παραμένει εξ ίσου σχεδόν επίκαιρος και διαφωτιστικός από την πρώτη εμφάνισή του στα γράμματα στις αρχές του 20^ου αιώνα. Η διεισδυτική ματιά του ακόμη και σήμερα κεντρίζει και κλονίζει δημιουργικά τα στερεότυπα της επιτηδευμένης μας ηθικής που αποτελεί την ΄΄πολιτισμένη΄΄ μας πρόφαση, το άλλοθι ενός πρωτόγονου εγωισμού και μιας ανεξέλεγκτης ματαιοδοξίας.

Η παράσταση στην θέατρο Εκάτης ευτύχησε τόσο σαν δραματουργική επιλογή, όσο και στην  υλοποίησή της κάτω από την έμπειρη καθοδήγηση της κ Λουρμπά που με εμπεριστατωμένη λιτότητα έστησε την σκακιέρα των ηρώων της και με προσήκουσα ευλάβεια στο κείμενο άφησε να ξετυλίγεται ο μίτος της Αριάδνης εστιάζοντας στην απρόσκοπτη εκφορά του λόγου που δικαιώθηκε από αυτήν την επιλογή της. Οι ηθοποιοί

Κινήθηκαν με φυσικότητα και με αυθόρμητη εξωτερίκευση του συναισθήματος συνενοχής

Που απαιτούσε ο ρόλος, εξισορροπώντας έτσι τις ψυχολογικές αντιφάσεις και ψυχικές

Μεταπτώσεις των ηρώων με μια  πικρίζουσα  κωμική απόχρωση. Η σκηνογραφία αποδείχτηκε επαρκής και λειτουργική ενώ αυτή η ίδια διαμόρφωση του θεατρικού χώρου

Λειτουργούσε σαν προέκταση της σκηνής σε μια ενιαία ατμοσφαιρική σύνθεση που παραπέμπει σε κλασικίζον μπαρόκ του περασμένου αιώνα.

Το έργο φέρει όλη την κλασική προβληματική του Στριντμπεργκικού θεάτρου και με  μια αριστοτεχνική οικονομία εκθέτει τα σκοτεινά κίνητρα της απληστείας του ανθρώπινου εγώ που επεκτείνει και  ολοκληρώνει την αυταρέσκειά του υπονομεύοντας την ευτυχία των συνανθρώπων του ή υποθάλποντας τον κανιβαλισμό των ανταγωνιστών του με μακιαβελική πανουργία και απάτη.

 Η αποδόμηση ενός γάμου συντελείται πρώτα στο μυαλό των εύπιστων ή  αφελών ανθρώπων σαν μια θεραπεία ανάνηψης από μια χρόνια πάθηση. Τόσο ο συκοφαντών όμως όσο και ο παραπλανημένος σύζυγος είναι εξ ίσου συνένοχοι από μια παράξενη συμπάθεια

Που μια σύμπτωση σαν κακοήθης πρόνοια ενεργοποίησε, άρα διαφεύγει από το απόλυτο

Μέγεθος ενός ολοκληρωμένου σατανικού σχεδίου. Η εξιδανίκευση του αντικειμένου του πόθου μας συνεπάγεται εύλογα την κτητική μας αποκλειστικότητα σ αυτόν και στο σημερινό μας βλέμμα δεν αθωώνει τον πλανημένο ευαίσθητο σύζυγο που γρήγορα αποδεικνύεται ανακόλουθος στο ανιδιοτελές του πάθος στην Θέκλα και γίνεται έρμαιο

στα χέρια ενός λογικού και συμπαθέστατου κατά τα άλλα μυστηριώδους ξένου που

σαν  έμπειρος χειρούργος κατακρεουργεί τον ίδιο αλλά και την φιλάρεσκη ενσάρκωση

της  γυναικείας γοητείας στην καρδιά του, παραμορφώνοντας και παραλλάσσοντας τα

γεγονότα σε a priori  αποδεικτικά στοιχεία ενοχής. Η εσωτερική δράση του έργου εξωτερικεύεται και εισπράττεται σαν εκμυστήρευση και αλογόκριτη εξομολόγηση

 δύο  πολιτισμένων Προτεσταντών με την δέουσα αυτοσυγκράτηση που σταδιακά

ξεχειλίζει όσο κυλάει ο χρόνος προαναγγέλλοντας την μεγάλη σύγκρουση. Μια αδιόρατη ανασφάλεια και ανησυχία είναι αισθητή από την αρχή του έργου. Οι αντίπαλοι αναμετριούνται ανά δύο επί σκηνής . Όλοι είναι οπλισμένοι με τα επιχειρήματά τους. Ανιχνεύονται  ψήγματα μισογυνισμού στο κείμενο αλλά ο Στρίντμπεργκ με σαρκαστικό

χιούμορ υπερασπίζεται την αλήθεια των ηρώων του. Ο μύθος του Πυγμαλίωνα, του άνθρωπου δημιουργού που διαπλάθει την ψυχή και την καρδιά και εν τέλει όλη την προσωπικότητα ενός άλλου ανθρώπου ,μπαίνει στην διαδικασία της αποτίμησης.

Όταν ο Άντολφ μετανοιωμένος με μεταλλαγμένη ψυχοσύνθεση ανατρέχει στην αμέριστη προσφορά του στην Θέκλα και με έκπληξη αυτοελέγχεται ως ορκωτός λογιστής για το τεράστιο έλλειμα στο ισοζύγιο συναισθηματικής και υλικής προσφοράς σ ένα αόρατο βιβλίο εσόδων και εξόδων, ο  συνομιλητής του με θαυμαστή αίσθηση του χιούμορ τον διακόπτει΄΄ και τώρα τι θες, απόδειξη ;

Τι έμπρακτα δικαιώματα έχει ο δημιουργός πάνω στο δημιούργημα του όταν αυτό αυτονομηθεί από αυτόν; Τα ερωτήματα, υπαινικτικά ή άμεσα θα αιωρούνται στην

σκέψη μας μετά την παράσταση σαν τρίξιμο από ένοικους φαντάσματα στο ερειπωμένο σπίτι της καρδιάς μας.

Στο ρόλο του Άντολφ που είναι το βαρόμετρο της παράστασης, ο κ. Κατσίκης απέδωσε τον ευάλωτο και κυκλοθυμικά ιδεαλιστή καλλιτέχνη με το σωστό συγκέρασμα αυθορμητισμού

και συναισθηματικής αναδίπλωσης, ενώ ο μεφιστοφελικά πειστικός και συμπαθής Γκούσταβ του κ Πάρτογλου στην άλλη όχθη διακρίθηκε καταλυτικά πολυσήμαντος και άξιος

υποκριτής  και διαπραγματευτής του Στριντμπεργκικού λόγου. Η κ Φίλια Δελαγραμμάτικα

υποδύθηκε την Θέκλα με σωστή αυτοσυγκράτηση  και  παρρησία χωρίς  να υποτιμήσει

την  θηλυκή φιλαρέσκεια της παραδοσιακά χειραφετημένης Σκανδιναβής ενώ όπως και αρχικά ελέχθη, η επιμέλεια της παράστασης από την κ Βαλεντίνη Λουρμπά απέδειξε την

καλή δουλειά που συντελείται στο μικρό αυτό θέατρο της Κυψέλης, σεμνά και χωρίς τυμπανοκρουσίες, αλλά με επιμονή και συνεχή αφοσίωση στις  επιλογές ενός στιβαρού

και απαιτητικού ρεπερτορίου. Π.Λ

Δημοσιεύεται στο περιοδικό "ΝΟΥΜΑΣ"